به طور کلی برای کسب موفقیت تحصیلی باید به شکل پیوسته مطالعه کرد. البته پیدا کردن زمان برای مطالعه و مرور مباحث مختلف کار دشواری است که هنگام طراحی یک برنامه درسی باید به آن توجه شود. به همین منظور داشتن یک برنامه ریزی درسی حرفه ای و دارای انسجام کافی می تواند در این مسیر برای شما بسیار مفید باشد. دقت کنید برای طراحی یک برنامه ریزی درسی روزانه باید به گونه ای عمل کنید که علاوه بر مطالعه دروس، بتوانید به امور متفرقه خود نیز رسیدگی کرده و برای آن ها نیز زمان کافی را در نظر بگیرید. به همین ترتیب شما با داشتن دانش کافی در این زمینه و کسب اطلاعات لازم می توانید یک برنامه خوب برای رسیدن به اهداف خود را طراحی کنید. البته شناخت گام های موجود در زمینه برنامه ریزی تحصیلی هم می تواند توانایی شما را چند برابر بکند.
جهت ارتباط با کارشناسان ما و دریافت برنامه ریزی تحصیلی و مشاوره تحصیلی کلیک کنید.
اولین گام، برای برنامه ریزی درسی
۱ـ از تمام موارد لازم به مطالعه، یک لیست آماده بکنید
در ابتدا شما باید تمام درس ها و موضوعاتی که به مطالعه نیاز دارند را در یک لیست قرار داده و در ادامه تمام اموری که باید به آن ها رسیدگی شود را بنویسید. تهیه این لیست به شما این امکان را می دهد تا بتوانید ایده های خود را در این زمینه گسترش بدهید. اگر در آینده ای نزدیک شما می خواهید در درس خاصی امتحان بدهید، مطالعه آن درس را در اولویت موارد اجرایی برنامه خود قرار بدهید.
۲ـ امور لازم برای هر امتحان یا کلاس درس را چک کنید
در گام ابتدایی شما باید تمام موضوعات پیش روی خود را یادداشت کرده و سپس در مورد جزئیات هر کدام فکر کنید. برای مثال ممکن است زمانی که برای مطالعه هر درس در هفته قرار می دهید و یا حتی چگونگی برگزاری یک کلاس در طول هفته متفاوت باشد. در بیشتر موارد این تغییرات رایج به شما کمک می کنند تا زمان های سوخته را برای برنامه ریزی درسی خود پیدا بکنید و از آن بهره ببرید.
- در صورت داشتن کتاب راهنما برای هر درس و یا مرور دروس می توانید از آن برای تکمیل لیست خود کمک بگیرید.
- برخی زمان های خاص را جهت مطالعه خود یادداشت کنید.
- زمان های استاندارد را برای مرور تمام مطالب یادداشت شده خود قرار دهید.
- اگر شما نیاز به راهنمایی دارید می بایست زمانی را جهت راهنمایی و گرفتن مشورت در مورد امتحان و یا شیوه مطالعه درس های خود در نظر بگیرید.
۳ـ موارد مکتوب در لیست خود را اولویت بندی نمایید
شما در این مرحله برای انجام یک برنامه ریزی تحصیلی باید تمام موارد یادداشت شده در لیست خود را بر اساس درجه اهمیتی که دارند، اولویت بندی نمایید. انجام چنین کاری به شما این امکان را می دهد تا بتوانید متناسب با هر درس یک زمان مشخص را در نظر گرفته و برای زمان های خالی خود، از موضوعات مناسب استفاده بکنید.
- به هر کدام از موارد لیست خود یک شماره بدهید. اگر شما ۵ درس برای مطالعه خود در اختیار داشته باشید و مطالعه ریاضی برای شما واجب تر باشد باید به این درس شماره ۱ را بدهید و درسی که از اهمیت خیلی کمی برخوردار است را با شماره ۵ یادداشت بکنید.
- برای هر کدام از دروس خود یک درجه سختی را در نظر بگیرید.
- زمان لازم برای مطالعه هر امتحان یا درس را تعیین کنید.
- زمان لازم جهت مرور هر امتحان یا درس را مشخص کنید.
۴ـ زمان های مناسب و مفید را به کمک یک جدول تقسیم بندی نمایید
در این مرحله از برنامه ریزی درسی خود می بایست یک جدول را به نحوی طراحی کنید که ستون ها و خانه های آن برای تقسیم بندی زمان مشخص باشند. در این جدول می توانید در خانه های مشخص شده زمان های موجود برای مطالعه خود در طول هفته را تقسیم کرده و متناسب با آن ها در ستون های مقابل یک درس خاص را قرار بدهید.
- یکی از بهترین روش ها برای انجام برنامه ریزی درسی بدون شک قراردادن زمان های مطالعه برای هر درس به شکل روزانه و یا حتی هفتگی است. این روش به شما کمک می کند تا تمام ابعاد برنامه خود را مدیریت کرده و به مطالعه هر درس عادت بکنید.
- شما قبل از طراحی یک برنامه خوب باید ابتدا تمام زمان های خالی خود در طول هفته را مشخص کرده و سپس متناسب با آن ها برنامه ریزی تحصیلی خود را انجام بدهید زیرا مطالعه هر درس طبق یک برنامه جامع به شما در یادگیری بهتر آن کمک می کند.
- در جدولی که طراحی کرده اید باید متناسب با عملکرد خود در خانه های آن از زمان های خاصی استفاده کنید که برای این کار بهتر است این زمان ها کوتاه باشند. برای مثال زمان های ۳۰ یا ۴۵ دقیقه ای بسیار مناسب هستند. با انجام این کار شما کمتر احساس خستگی می کنید.
- سعی کنید کل زمانی را که در اختیار دارید متناسب با هر موضوع در یک خانه قرار بدهید.
- وقتی شما پیش از هر امتحان خود یک زمان خاص دارید بهترین کار طراحی یک تقویم متغیر است. این تقویم را به گونه ای طراحی کنید که زمان مشخصی را پیش از هر امتحان برای مطالعه داشته باشید.
۵ـ فعالیت های غیر درسی شما هم به زمان نیاز دارند
در هنگام برنامه ریزی درسی برای مطالعه خود باید به موضوعات غیر درسی خود نیز توجه خاصی داشته باشید. در واقع ایجاد تعادل میان دو موضوع درسی و شخصی شما است که می تواند موجب پیشرفت شما در هر دو زمینه بشود.
- در برنامه خود زمان مشخصی را برای مراسم هایی که دیگر تکرار نمی شوند قرار بدهید.
- در برنامه خود یک ستون را جهت انجام اموری که باید انجام بشوند قرار بدهید. زمان های مرتبط با انجام برخی مراسم خانوادگی و یا مذهبی مثالی از این کارها است.
- قرار دادن زمان کافی برای خواب، ورزش و استراحت بسیار توصیه می شود.
- وقتی شما پیش از امتحان خود برای مطالعه آن زمان مورد نیاز را ندارید، بهترین کار کنسل و یا تعویق برخی موضوعات غیر درسی می باشد.
۶ـ جدول مرحله قبل را با دانش کافی تکمیل نمایید
در این مرحله از برنامه ریزی تحصیلی خود باید متناسب با نیازی که در هر درس دارید، ستون ها و خانه های این جدول را تکمیل نمایید. سعی کنید مباحث و موضوعاتی که باید در هر جلسه مطالعه کنید را یادداشت کرده و متناسب با آن ها برنامه را اجرا کنید. این ترفند برای صرفه جویی در زمان شما بسیار مفید است.
- می توانید برای یادداشت موضوعات درسی خود از یک دفترچه یادداشت و یا حتی یک چارت مشخص استفاده نمایید.
- در صورت داشتن تلفن هوشمند شما قادر هستید برنامه خود را در آن یادداشت کرده و سپس آن را مدیریت کنید.
- تا زمانی که در برنامه ریزی درسی به مهارت نرسیده اید بهتر است برنامه های خود را به صورت هفتگی طراحی کنید.
- شما باید اولویت مطالعه خود را برای تمام امتحاناتی که در پیش دارید قرار بدهید و در کنار آن به سایر موضوعات نیز بپردازید.
- اولویت بندی موضوعات درسی و دوره های آن ها نیز می تواند به شما کمک زیادی بکند.
دومین گام، متناسب با خودتان برنامه ریزی تحصیلی را طراحی کنید
۱ـ ارزیابی برنامه ای که در اختیار دارید
با ارزیابی برنامه ای که در اختیار دارید و نحوه سپری کردن زمان های آن می توانید یک دید مثبت و مفیدی برای برنامه ریزی تحصیلی خود داشته باشید. با این کار شما می توانید از زمان های خود بهتر از قبل استفاده کرده و امور غیر مفید را متوقف بکنید.
- تعداد ساعات مطالعه خود در طول هفته را یادداشت بکنید.
- تعداد ساعات مشخص برای سرگرمی های خود را یادداشت بکنید.
- زمانی را که در یک هفته با دوستان و خانواده خود سپری می کنید، با دقت یادداشت کنید.
- با یک بررسی کلی سعی کنید که برخی موضوعات غیرضروری را جهت افزایش زمان مطالعه خود از برنامه حذف کنید.
- در صورت شاغل بودن باید متناسب با برنامه شغلی خود یک برنامه درسی مفید را طراحی کنید.
حتما بخوانید: چگونه سر جلسه امتحان تمرکز بالایی داشته باشیم ؟
۲ـ یک روش مناسب برای مطالعه خود در نظر بگیرید
آشنایی با شیوه سپری کردن زمان های خود بسیار مفید است ولی مهم تر از آن داشتن یک روش مناسب برای مطالعه درسی است. داشتن روش مناسب برای مطالعه به شما کمک می کند تا در برنامه ریزی درسی خود تمام زمان های از دست رفته را مشخص کرده و به شکل بهتری از آن ها استفاده بکنید. بهتر است در این زمینه چند سوال مشخص را از خودتان بپرسید.
- آیا شما مطالب را به صورت شنیداری بهتر یاد می گیرید؟ داشتن چنین ویژگی به شما کمک می کنید تا در هنگام انجام امور غیر درسی مثل ورزش و یا رانندگی بتوانید مطالعه کرده و زمان زیادی را ذخیره کنید.
- آیا شما مطالب را به صورت بصری بهتر یاد می گیرید؟ با مشاهده تصاویر و فیلم یادگیری شما افزایش می یابد؟ در چنین مواقعی باید از فیلم های آموزشی مناسب کمک بگیرید تا مطالب برای شما ساده تر شده و آن ها را بهتر یاد بگیرید.
۳ـ اجرای برنامه را برای خود یک امر واجب بدانید
جالب است بدانید در بیشتر موارد شما با یک برنامه ریزی تحصیلی مناسب و حرفه ای، نصف راه را برای موفقیت سپری می کنید ولی باید بدانید که این برنامه تا زمانی که اجرا نشود هیچ سودی برای شما نخواهد داشت. به همین منظور باید اجرای آن برنامه را واجب دانسته و برای آن زمان کافی را در نظر بگیرید. برای عملی کردن آن:
- باید روند سپری شدن زمان در برنامه ریزی درسی خود را بررسی کنید. در صورتی که نمی توانید از تمام زمان خود به خوبی استفاده کنید بهتر است که زمان های بیشتری را جهت انجام هر کار در برنامه خود قرار بدهید.
- اگر در بیشتر موارد زمان خود را از دست می دهید و در آخرین لحظه برای مطالعه هر درس اقدام می کنید، باید در انتهای هر درس یک زمان اضافه را قرار بدهید. انجام این ایده باعث می شود تا بتوانید هر درس را به خوبی مطالعه کرده و بخشی از زمان خود را حفظ کنید.
- در صورتی که برای عملی کردن برنامه ریزی تحصیلی خود منعطف نبوده و تحرک زیادی ندارید، بهتر است خود را به سمتی سوق بدهید که سرعت انجام هر کدام از کارهای شما افزایش پیدا بکند. قراردادن پاداش برای انجام صحیح برنامه یکی از عوامل کمک کننده به این موضوع می باشد.
گام سوم، پیروی کامل از برنامه ریزی درسی طراحی شده
1- از زمان های آزاد خود نهایت بهره را ببرید
همان طور که می دانید یکی از مهم ترین مباحث که در هنگام اجرای برنامه باید با آن مقابله کنید، بدون شک وسوسه شدن است. شما باید به نحوی با این وسوسه ها مبارزه کنید که فقط زمان های مشخص در برنامه خود را برای انجام استراحت و یا سرگرمی ها سپری نمایید.
- یکی از پاداش های شما برای اجرای صحیح برنامه، اضافه کردن زمان آزاد در برنامه است.
- سعی کنید زمان های آزاد موجود در برنامه ریزی درسی خود را به شکلی سپری کنید که موجب افزایش انگیزه شما برای ادامه راه بشود. به همین خاطر می توانید پیاده روی و یا خوابیدن را امتحان بکنید.
- وقتی زمان مطالعه شما به اتمام رسید، باید در زمان های آزاد خود به طور کامل محل مطالعه را ترک کنید تا خستگی حاصل از مطالعه از بدن شما خارج بشود.
2- پس از هر پارت مطالعه باید یک زنگ استراحت در نظر گرفت
شما باید در تمام خانه های موجود در جدول برنامه خود یک بخشی را به عنوان زنگ استراحت قرار بدهید. شما برای این که بتوانید از برنامه ریزی تحصیلی خود پیروی کنید، باید پس از هر پارت مطالعه به استراحت کوتاهی بپردازید. البته نباید در زمان استراحت زیاده روی کرد و اگر زمان زیادی را صرف این کار بکنید، بدون تردید از برنامه درسی خود عقب افتاده و به موفقیت نمی رسید.
- برای تمام خانه های موجود در جدول برنامه خود یک زمان استراحت5 تا10 دقیقه را قرار بدهید.
- برای استفاده صحیح از زمان مشخص شده برای استراحت خود می توانید از آلارم ساعت و یا تلفن کمک بگیرید.
- سعی کنید در برنامه ریزی درسی با انجام برخی کارها از جمله ورزش کردن و یا خوردن خوراکی، خستگی ناشی از مطالعه را از بدن خود خارج بکنید.
- از عواملی که موجب افزایش بیش از حد زمان استراحت شما می شوند، به طور کامل دوری کنید.
3- به برنامه ریزی درسی خود متعهد باشید
در حقیقت مهم ترین بخش در مورد هر برنامه، اجرای آن است. شما باید نسبت به برنامه خود متعهد بوده و آن را به طور کامل اجرا کنید. همچنین باید از عواملی که در اجرای برنامه شما اختلال ایجاد می کنند به طور جدی دوری کنید.
- به طور کلی برای تداوم اجرای برنامه خود بهترین کار دیدن مکرر برنامه است. به همین دلیل بهتر است جدول برنامه ریزی تحصیلی مورد نظر همواره در مقابل چشم شما باشد.
- وقتی یک موضوع را به اندازه ای تکرار کنید که بخشی از عادات زندگی شما شود، ذهن شما آن موضوع را درک کرده و به طور خودکار برای انجام آن فعالیت می کند. در نتیجه وقتی شما برنامه را به طور جدی اجرا می کنید، به طور اتوماتیک برای مطالعه دروس خود آماده می شوید.
4- در مورد برنامه ریزی درسی روزانه خود با دیگران صحبت کنید
در مواردی ممکن است به سبب محبت بیش از اندازه اطرافیان خود، از برنامه خود عقب افتاده و نتوانید آن را به طور دقیق اجرا بکنید. برای رفع این مشکل بهتر است در مورد برنامه ریزی درسی خود و روند اجرای آن با اطرافیان خود صحبت بکنید.
- شما می توانید از برنامه ای که دارید چندین کپی گرفته و آن ها را در اختیار خانواده و برخی از دوستانتان قرار بدهید.
- وقتی دوست شما قصد دارد زمانش را با شما سپری کند باید به خوبی با او صحبت کرده و او را از برنامه خود آگاه کنید. در این صورت شما می توانید زمان های استراحت و تفریح خود را برای همراهی با او پیشنهاد بدهید.
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره روانشناسی با مشاورین و متخصصان مجرب گپچه با ما در تماس باشید.