بین ابتلا به افسردگی و داغ عزیزان رابطه پیچیده ای وجود دارد. هر چند داغ دیدن به طور معمول باعث بروز افسردگی نمی شود، اما در برخی موارد داغ موجب بروز افسردگی سوگ می شود. شخص تازه داغدیده علائم زیادی را نشان می دهد که شبیه افسردگی است. در تحقیقی مشخص شد، حدود ۳۰٪ از افراد ۶۲ سال به بالا که به تازگی همسر خود را از دست داده بودند، علائم افسردگی را داشتند. هنگام داغ عزیزان، فکر خودکشی و کم تحرکی جسمی و روحی و اضطراب در باره گذشته خیلی کمتر پیش می آید. اگر شخصی از این علائم رنج ببرد، ممکن است به جای اندوه به افسردگی مبتلا شده باشد. اگر فردی به فکر آسیب رساندن به خود باشد یا کاملا از خوراک افتاده باشد باید حتما به پزشک مراجعه کند و برای درمان افسردگی سوگ اقدام کند.
حمایت دیگران هنگام داغ عزیزان
همه اشخاص هنگام داغ دیدن نیاز دارند که با کسی در مورد آن صحبت کنند، اما اگر داغ عزیزی موجب افسردگی شود، انجام مشاوره لازم می شود.
اندوه و داغ طبیعی
اندوه و داغ عزیزان واقعه ای طبیعی بوده و با آنکه بسیار دردناک است، اما بیمار نیاز به درمان دارویی ندارد. در داغ عادی ۳ مرحله را می توان تشخیص داد که به شرح زیر است
حالت مات زدگی و بی تفاوتی
این حالت از چند ساعت تا یک هفته طول می کشد. بیمار فکر می کند شخص از دست رفته، نمرده است و یا اینکه نمی تواند واقعیت مرگ او را بپذیرد.
گریه و زاری
گریه و زاری از یک هفته تا شش ماه طول می کشد (پس از سه ماه کمتر می شود). فرد ممکن است غم دیده و افسرده و کم اشتها شده باشد. زیاد گریه کند، پریشان و مضطرب باشد و قدرت تمرکز حواس او کم شود. بعضی از آنها هم احساس گناه می کنند، و در این فکرند که چرا نتوانسته اند برای عزیز از دست رفته شان کمک و اقدامی کافی انجام بدهند.
بعضی از آنها هم پزشکان و دوستان و خانواده را سرزنش می کنند. در این مرحله، شخص علائم جسمی مانند درد را بروز می دهد. اغلب اشخاص در این مرحله تصور می کنند که عزیز از دست رفته شان هنوز حضور دارد و با آنکه متوفی واقعأ حضور ندارد، از هر ده نفر یک نفر، صدا و بوی متوفی را حس می کنند و یا چهره اش در نظرشان پدیدار می آید. بسیاری از این حالتها شبیه به افسردگی است، اما همه آنها امری طبیعی است و شخص نه افسرده است و نه دیوانه شده است.
پذیرش
شش ماه بعد از این مرحله، مرحله پذیرش شروع می شود. علائم قبلی فروکش کرده و شخص مرگ عزیزش را پذیرفته و سعی می کند به حالت طبیعی خود باز گردد. طول مدت این مرحله متغیر است.
نحوه برخورد با افسردگی سوگ
اندوه ناشی از داغ عزیزان یا افسردگی سوگ طبیعی بوده و احساس فرد را بیان می کنند. اندوه مرحله ای است که باید روند طبیعی خود را طی کند. در غیر این صورت، احساسات شخص در درون کهنه و تبدیل به عقده خواهد شد که در نهایت به شکل افسردگی گریبان گیر او می شود. اندوه و غصه را نباید در درون خود ریخت، بلکه باید آن را ابراز کرد. حتی اگر واکنش شما در ابتدا سخت و ناراحت کننده باشد، اما با کمک دوستان، خانواده و یا یک مشاور این دوره را حتما پشت سر خواهید گذاشت. معمولا بهترین اقدام این است که پیش خانواده و دوستانتان بروید. بیشتر اوقات خود آنها هم عزادار هستند و کمک و حمایت آنها به شما موجب خواهد شد که آنها نیز با آن پیش آمد ناگوار کنار بیایند. شما خودتان را به آنها تحمیل نکرده اید و این موضوع دو طرفه است یعنی آنها نیز به کمک شما احتیاج دارند.
هنگام غصه و اندوه، مشاوران می توانند کمک خوبی باشند و می توانند افراد داغدیده را در پشت سر گذاشتن این دوره به نحوی کنترل شده، یاری کنند. اگر نتوانید از این مراحل بگذرید و به خصوص اوقات سختی را پشت سر بگذارید، مشاوران می توانند به نحو چشم گیری مفید واقع شوند. هدف آنها این است که به شما کمک کنند تا با نگاهی به رویدادهای اطراف خود، واقعیت مرگ را بپذیرید. شما را ترغیب می کنند تا احساسات ناشی از درد روحی فقدان عزیزان را ابراز کنید؛ سعی می کنند راه غلبه بر مشکلات را بیابند و نیز افرادی را که می توانند در این زمینه کمکی باشند را شناسایی کنند؛ کمک می کنند تا زندگی جدیدی را آغاز کنید و شخص تازه گذشته را فراموش کنید.
داغدیدگان
موضوع بسیار با اهمیت این است که به فرد داغدیده اجازه داده شود تا احساسات خود را ابراز کند. بیشتر افراد فکر می کنند که نیاز اصلی افراد مزبور گفتن این حرف است که فرد از دست رفته چقدر خوب بوده است. اما، اغلب اوقات حمایتی که شخص داغدیده نیاز دارد، این نیست. او نیاز به فرصتی دارد که احساسات خود را بیان کنند. شخص می خواهد به او اجازه داده شود که بگوید چقدر احساس ناراحتی می کند، چقدر پریشان هست؛ و از اینکه او باقی مانده، احساس گناه و ناراحتی می کند؛ و چقدر از اینکه قبلا در مورد آن شخص بدگویی کرده است، ناراحت می باشد؛ و مرگ عزیزش چگونه فنا و نابودی او را نزدیک تر می سازد. تمام این تفکرات و احساسات طبیعی است و باید بیان شود.
عواملی که باعث شدت اندوه می شود
گرچه تحمل داغ عزیزان همیشه سخت است، اما شرایطی خاص موجب شدت این ناراحتی و اندوه می شود.
مرگ ناگهانی و غیر منتظره
وقتی که مرگ عزیزان باعث می شود که بازماندگان احساس گناه کنند.
مرگ فرزند
مرگ والدینی که کودک کوچک دارند.
وقتی که بزرگسالان به فرد از دست رفته بسیار وابسته باشند.
وقتی بازماندگان نتوانند احساسات خود را ابراز کنند.
وقتی که بازماندگان تازه با فقدان شخصی که قبلا از دست رفته، سازگار شده اند و حالا دوباره داغ دیده اند.
وقتی که بازماندگان از لحاظ اجتماعی منزوی باشند.
وقتی که بازماندگان بچه هایی باشند که به متوفی وابسته بوده اند.
درمان دارویی اندوه و غم زیاد
درمان دارویی افسردگی سوگ در مراحل اولیه شروع غم و اندوه فرد ممکن است اثر معکوس و زیان بخش داشته باشد. با آنکه ممکن است داروها باعث بهتر شدن حال فرد شوند، اما ممکن است در روند طبیعی مراحل اندوه اختلال ایجاد شود و موجب طولانی شدن آن را فراهم کند. مبارزه و پایان دادن به احساسات با سعی و کوشش، بسیار دردناک است، اما تنها راه برگشت به حالت طبیعی می باشد.
اگر واقعا نتوانستید چند روز اول را بخوابید، پزشک برایتان داروی آرام بخش تجویز خواهد کرد. این داروها چند روزی به شما کمک خواهند کرد که خواب راحتی داشته باشید، و بعد آنها را قطع می کنند. در پیش آمدهای سخت و ناگوار، ممکن است این داروها برای چند روز بحرانی مفید باشند؛ اما نباید آنها را برای دراز مدت مصرف کرد. گرچه این داروها به بهبودی شما کمک می کنند، اما نمی توانند به شما کمک کنند که شخصأ به اندوه خود پایان دهید. باید پس از ترک دارو سعی کنید که خودتان به اندوه خود پایان دهید. فقط در صورتی باید داروها را در دراز مدت مصرف کرد که اندوه و غصه به افسردگی تبدیل شود.
اندوه و غم غیرطبیعی
همه افراد نمی توانند مراحل اندوه و غم را به راحتی طی کنند. به طور طبیعی، عبور از این مراحل برای بعضی از افراد مشکل است و به طور مدام از مشکلات رنج می برند. اندوه و غم برای بعضی دیگر سخت مشکل است و به هیچ وجه نمی توانند واقعیت مرگ را قبول کنند. عصبانیت شدید و یا احساس یأس، ماه ها بعضی از افراد را گرفتار می سازد. اگر اندوه و غصه شدید و غیر قابل تحمل باشد، باید آن را درمان کرد. با پزشک يا مشاور تماس بگیرید.
نکات مهم
اندوه و داغ عزیزان واکنشی طبیعی است.
معمولا به درمان نیازی نیست و ممکن است اثر معکوس و زیان بخش داشته باشد.
مركز مشاوره گپچه می توانند مشاوری عالی برای مقابله با اندوه و غم باشند.
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با درمان افسردگی با مشاورین و متخصصان مجرب گپچه در تماس باشید.