تفسیر نقاشی کودکان در مورد خانواده

نقاشی کودکان، مبین اندیشه او و تلقی او از خانواده است. در این نوشتار برآنیم به برخی از مولفه های مهم در تفسیر نقاشی خانواده کودکان میپردازیم. با ما در گپچه همراه باشید به عنوان يكي ازمعتبر ترین مراکز مشاوره در ایران معرفی و شناخته شده است. این مرکز دارای مشاوران عالی و با تجربه ای است که شما را در این زمینه یاری می دهند.

نقاشی خانواده

برخلاف تصور همگانی، معمولا، شیوه های تربیتی و پرورشی و محبت کردن پدر و مادرها در مورد کودکان خود که در همان خانواده به دنیا آمده و بزرگ شده اند، گوناگون است. پدر و مادرها این موضوع را انکار می کنند و اطمینان می دهند که هیچ فرقی میان فرزندانشان نمی گذارند. ترجیح دادن یک فرزند به دیگری انگیزه ای کم وبیش، نا آگاهانه دارد و حتی اگر موضوع را به کناری بگذاریم، اختلاف در طرز رفتار با کودکان تقریبا هرگز به اندیشه و میل یا کم و بیش به تعلق خاطر داشتن پدر و مادر بستگی ندارد. بلکه به عوامل عینی دیگری مانند ترتیب تولد، جنسیت کودک و بسیاری عوامل احتمالی دیگر بستگی دارد. برای اطلاعات بیشتر و ارتباط با مشاوره کودک رایگان کلیک کنید.

بنابراین، دانستن اینکه کودک چگونه در هسته خانوادگی قرارگرفته یا ارتباط او با والدین و خواهر و برادرهایش بر چه منوال است بسیار اهمیت دارد. از طرف دیگر، یک قسمت مهم از مشکلاتی که همه روزه معلمان و روان شناسان در زمینه آموزش و تربیت کودک باید حل کنند، ناشی از مشکلات سازگاری یا ناسازگاری کودک با محیط خانواده است.

• به نظر مینکووسکا، هنگامی که کودک افراد خانواده اش را در نقاشی نشان می دهد، خود را کمتر مهار می کند و با آزادی تمام ترس ها، تمایلات، احساسات، جاذبه ها و تردیدهایش را بیان می کند.
• به نظر کورمن، می توان از کودک خواست که تصویر خانواده ای جز خانواده خودش را نقاشی کند. بدین ترتیب، توجه کودک از خانواده خود دور می شود و با راحتی بیشتری گرایش های درونی و شخصی خود را بروز می دهد، ولی در هر حال تصویری که او می کشد مربوط به خانواده خودش خواهد بود. زیرا، به نظر او، خانواده اش تنها خانواده ای است که می شناسد و در آن زندگی کرده است.

برای تحلیل نقاشی کودک از خانواده، باید هر دو قسمت چارچوب و محتوای نقاشی را در نظر گرفت. قسمت اول، یعنی خطوط و فضا و رنگ که در تمام نقاشی ها وجود دارد، نماینده ویژگی های کلی شخصیتی کودک است و قسمت دوم که اهمیت بیشتری دارد، محتوای نقاشی است. 

1. فاصله بین اشخاص نقاشی

اعضای یک خانواده هماهنگ، در نقاشی کودکان، همیشه با هم و دست در دست هم نشان داده می شود. نزدیک شدن دو یا چندین شخصیت در نقاشی، نشان دهنده انس و الفت واقعی آنها یا تمایل کودک به آنهاست. کودک خودش را نزدیک شخصی نقاشی می کند که حس کند در کنارش راحت است یا او را بیشتر از همه دوست دارد. ولی اگر کودکی فکر کند که مثلا خواهرش بیشتر از او مورد توجه پدر و مادر است، در نقاشی خود خواهرش را بین پدر و مادر و خود را دورتر از آنها در کنار کاغذ قرار می دهد.

وقتی که کودکی حس کند کاملا از دیگر اعضای خانواده جداست یا در صورتی که بدان ها احساس خاصی نداشته باشد، در نقاشی هایش خود و دیگران را به شکل های گوناگون از هم جدا می سازد. صمیمیت عاطفی از اصول مهم تشکیل خانواده سالم است. 

۲.  برجسته نمودن اشخاص

در بیشتر نقاشی هایی که کودکان از خانواده ترسیم می کنند، همیشه یک شخصیت اصلی وجود دارد که کودک بیشتر بار احساسی خود را، چه به صورت عشق و ستایش، و چه به صورت ترس و دلهره، بر او مستقر می کند. این شخصیت اصلی یا برجسته غالبا قبل از دیگران کشیده می شود. زیرا اولین کسی است که کودک به او فکر می کند و توجهش به او جلب می شود. این شخص گاهی در مرکز کاغذ ترسیم می شود و نگاه های دیگر اشخاص به طرف او برمی گردد و گاهی هم اولین شخص از طرف چپ کاغذ است.

این شخصیت اصلی، همیشه در اندازه ای بزرگتر از دیگران کشیده می شود، زیرا او مهمتر از دیگران است و بیش از هر کس دیگری در زندگی کودک، فضای روانی او را اشغال کرده است و به همین علت است که در نقاشی از این فضا به صورت بزرگتری نشان داده می شود. او در کشیدن اجزای منسوب به این شخصیت دقت فراوانی به کار می برد. لوازمی مثل عصا، پیپ و کیف و گردنبند او را هم می کشد.

برای کسب اطلاع از آماده كردن فرزند اول برای فرزند دوم کلیک کنید.

٣.  بی ارزش کردن اشخاص

وقتی کودک در نقاشی خود یکی از اعضای خانواده را ترسیم نمی کند، می توان نتیجه گرفت که کودک آگاهانه و یا نا آگاهانه آرزوی نبودن آن شخص را دارد. این پدیده بیشتر در مورد خواهران و برادران روی می دهد که بیشتر بچه ها به آنها کینه و حسادت می ورزند. گاهی دیده می شود که کودک خودش در نقاشی حضور ندارد. دلیلش این است که کودک احتمالا در خانه و میان خانواده احساس راحتی نمی کند و خواستار تغییر جنسیت یا سن خود و یا چیزهای دیگر است. شخصی که برای کودک ارزش ندارد، همیشه در آخرین لحظه و با کمترین جزئیات و کوچکتر از همه و خارج از گروه خانواده، کشیده می شود. 

4. کمبود محبت

هنگامی که کودک نمی تواند رابطه عاطفی ارضاکننده ای با پدر و مادر خود پیدا کند، این کمبود را به طرق مختلفی ظاهر می سازد. یکی از طرق آن، شامل نشان دادن اعضای خانواده در حال غذاخوردن است که بیانگر احتیاج به ارضای تمایلات کودک است، مانند نوزاد، که غذا و غذاخوردن برای او از نظر روان شناختی معنی جستجوی محبت و عاطفه را دارد. کمبود محبت ممکن است به وسیله سایه زدن افراطی در نقاشی ها و یا به کارگیری زیاده از حد رنگ تیره نیز نشان داده شود.

  اهمیت صمیمیت بین والدین و فرزندان

در مورد صمیمیت بین والدین و فرزندان باید به نقش ویژۀ مادر اشاره کرد. در واقع مادر از همان لحظه‌های نخستین تولد فرزند با شکل دادن رابطه صمیمانه با او، در شکل گیری مفهوم دلبستگی در فرزند خود اثر می‌گذارد. اگر دلبستگی بین مادر و کودک درست شکل نگیرد فرد به احتمال بیشتری در آینده، در برقراری روابط نزدیک دچار چالش خواهد شد.

البته اشاره به نقش ویژه مادر به معنی کم اهمیت بودن ارتباط صمیمانه با پدر نیست. پدر در خانواده منبعی از قدرت برای فرزندان محسوب می‌شود، همچنین وجود پدر تکیه گاهی امن برای فرزندان فراهم می‌کند. اگر پدر نتواند ارتباطی صمیمانه با فرزندان خود داشته باشد، فرزندان او به احتمال بیشتری در طول زندگی و در برخورد با مراجع قدرت دچار مشکل و سردرگمی خواهند شد.

به دلیل نقش مهمی که کیفیت ارتباط صمیمانه بین اعضای خانواده بر سلامت روان و ارتباطات اجتماعی افراد دارد، اگر فکر می‌کنید که اعضای خانواده شما در این زمینه مشکلات زیادی را تجربه می‌کنند، کمک گرفتن از یک خانواده درمانگر ضرورت بیشتری می‌یابد.

ایجاد صمیمیت بین اعضای خانواده

با توجه با ابعاد صمیمیت که توضیح داده شد، خانواده به خصوص والدین باید بکوشند که در همه ابعاد، ارتباطی صمیمانه با سایر اعضا برقرار کنند. به ترتیب صمیمیت زوجین، صمیمیت با فرزندان و صمیمیت بین خواهر و برادر مورد توجه قرار می‌گیرد. 

برای آنکه بتوانید رابطه‌ای دوستانه و سرشار از صمیمیت بین اعضای خانوادۀ خود ایجاد کنید به نکات زیر توجه نمایید:

1.جمع خانوادگی | تماس فیزیکی را فراموش نکنید

تماس فیزیکی یا همان صمیمیت جسمانی در بسیاری از خانواده‌ها به طور کامل نادیده گرفته می‌شود. بسیاری از والدین پس از آنکه فرزندانشان کمی بزرگ تر می‌شوند دیگر آن‌ها را نمی‌بوسند یا خیلی کمتر از قبل همدیگر را در آغوش می‌گیرند. فراموش نکنید که این رفتارها احساس تعلق و نزدیکی را در خانواده افزایش می‌دهد و بر سایر ابعاد صمیمیت نیز تاثیر می‌گذارد. فقدان این بعد از رابطه بین شما و سایر اعضا فاصله ایجاد می‌کند.

2.جمع خانوادگی | فرصتی برای خودافشایی فراهم کنید

خودافشایی به معنای آن است که بتوانید از خودتان، احساسات و اسرارتان نزد دیگران صحبت کنید، بدون آن که ترسی از قضاوت آن‌ها داشته باشید. اگر در برابر اشتباهات و تجربیاتی که سایر اعضا با شما در میان می‌گذارند از واکنش‌های تند و هیجانی دوری کنید، به دیگران اجازه می‌دهید که بیشتر از خود به شما بگویند. این رفتار باعث افزایش صداقت و صمیمیت بین اعضای خانواده‌تان می‌شود. مسلما با مشورت و مذاکره در خانواده به جای پنهان کاری، بیشتر در مورد راه حل‌ها اندیشیده می‌شود.

3.درک متقابلی از عقاید یکدیگر داشته باشید

اختلاف نظر و عقیده یکی از عوامل اصلی جنگ و درگیری بین بسیاری از خانواده‌هاست. بسیاری از والدین یا زوجین نمی‌توانند، عقیده مخالفی را در درون خانواده بپذیرند. تلاش مدام برای اقناع یکدیگر و تغییر نظر افراد باعث می‌شود که اعضا هر روز بیش از پیش از یکدیگر فاصله بگیرند. 

اگر می‌خواهید روابط صمیمانه را در خانواده خود حفظ کنید، تلاش نمایید تا درک متقابلی از سایر اعضا داشته باشید و آن‌ها را با عقاید و افکارشان بپذیرید. همچنین اگر می‌خواهید در مورد عقایدتان با یکدیگر بحث کنید، بهتر است روش‌های گفت و گوی مسالمت آمیز و اثر بخش را به کار ببرید. اگر در این زمینه احساس ضعف می‌کنید، آگاهی خود را بالا ببرید یا از یک مشاور روانشناس برای بهبود مهارت‌های ارتباطی خود کمک بگیرید.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و ارتباط با روانشناس تلفنی گپچه با متخصصان مجرب ما در تماس باشید.