از بیماری پارانوئید چه می دانید؟
افراد مبتلا به بیماری اختلال شخصیت پارانوئید، نگاهی همراه با ظن و شک نسبت به رفتار و اعمال دیگران دارند. این افراد، دیدگاهی تهدیدآمیز، تحقیرآمیز و آسیب زننده نسبت به رفتار اطرافیان خود دارند. با اینحال این افراد هیچگاه این احساسات منفی خود نسبت به دیگران را نمی توانند بپذیرند و همواره ترس از سوء استفاده و خیانت از سوی دیگران را دارند. حتی در صورت اثبات مورد اعتماد بودن افراد دیگر، آنها باز هم اعتماد کاملی به اطرافیان خود نخواهند داشت. برداشت شخصی و اشتباه این افراد از رفتار و گفتار عادی اطرافیان، باعث عصبانیت و رنجیده خاطر شدن آنها می شود. این احساس تا مدت ها درون آن ها مانده و رشد می کند. از اولین نشانه های بیماری پارانوئید در بزرگ سالی، می توان به بدگمانی و سوء ظن غیرقابل اثبات اشاره کرد. در پی این اختلال، برداشت های غلط از رفتار اطرافیان، بدخواه پنداشتن دیگران و بی اعتمادی مداوم به وجود می آید.
طبق عقیده روان درمانگران، درمان به موقع این اختلال از وخیم تر شدن این بیماری در شخص جلوگیری می کند. توصیه می شود به محض مشاهده رفتارهای مشکوک به این اختلال، سریعا برای درمان آن پیگیری کنند. برای ارتباط با کارشناسان گپچه و اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال شخصیت کلیک کنید.
علائم و نشانه های اختلال شخصیت پارانوئید را بشناسید
- تصوراتی از سوء استفاده و فریب دیگران نسبت به خودشان دارند.
- از وفاداری و تعهد دیگران مطمئن نیستند.
- ترس از سوء استفاده دیگران باعث می شود تا هیچگاه مسائل شخصی زندگی خود را به کسی نگویند.
- به هیچ کس اعتماد ندارند.
- هیچ بخششی نسبت به اشتباه اطرافیان ندارند.
- کینه توز می شوند.
- بسیار حساس بوده و انتقاد پذیر نیستند.
- واکنش آنها همراه با خشم و عصبانیت است.
- به دنبال تلافی کردن همه چیز هستند.
- شخصیت خود را مدام مورد حمله دیگران می دانند.
- بدون هیچ دلیلی به همسر خود شک کرده و به او تهمت خیانت می زنند.
- برداشت بدی از نگاه های تصادفی دیگران دارند.
- رابطه سردی با دیگران داشته و معمولا فاصله خود را حفظ می کنند.
- ممکن است دارای شخصیتی کنترل کننده و حسود باشند.
- همواره حق را به خودشان داده و هرگز مسئولیت اشتباهی را به عهده نمی گیرند.
- همواره ناآرام هستند.
- برخوردی خصمانه با دیگران دارند.
- بسیار اهل دعوا هستند.
- مدام با دیگران درگیر می شوند.
- هرگز اشتباهات دیگران را فراموش نمی کنند و نمی بخشند.
شیوع اختلال شخصیت پارانوئید به چه شکلی است؟
این اختلال حدودا 0.5 الی 2.5 درصد جمعیت را درگیر می کند. مردان قربانی اصلی این اختلال بوده و شیوع آن بیشتر در گروه های اقلیت، مهاجران و سالمندان دیده شده است. همچنین در افرادی که سابقه اسکیزوفرنی خانوادگی و فامیلی دارند، احتمال مبتلا شدن به این اختلال بیشتر است. این افراد معمولا خودشان اقدامی برای درمان انجام نداده و مراجعه آنها به تراپیست و یا روانپزشک، از سوی همسر و نزدیکان صورت می گیرد.
اختلال پارانوئید چه عوارض و مشکلاتی دارد؟
طرز تفکر و رفتار افراد مبتلا به این اختلال باعث از بین رفتن تدریجی توانایی آنها در برقراری روابط اجتماعی می شود. آنها عملکرد خوبی در محل کار، تحصیل و اجتماع نخواهند داشت. آنها مدام با دیگران وارد درگیری های حقوقی شده و برای مجازات آنها، همواره شکایت می کنند. این افراد ممکن است به راحتی خانواده، شغل و حتی خانه خود را از دست بدهند.
اختلال شخصیت پارانوئید به چه دلیل رخ می دهد؟
اختلال شخصیت پارانوئید معمولا به دو دلیل رخ می دهد که در زیر به آنها پرداخته شده است:
-دلیل اول:
در صورتی که شخصی در دوران کودکی خود در محیطی رشد کند که اعتماد معنایی ندارد، ممکن است در خطر ابتلا به این اختلال قرار بگیرد. معمولا در این فضاها والدین مدام دنیا را محلی نا امن برای کودک توصیف کرده و به او توصیه می کنند که هرگز به سوالات دیگران در رابطه با اسم خود، محل زندگی، شغل والدین و غیره پاسخ ندهد.
-دلیل دوم:
تشنج و تنش بسیار در خانواده یکی دیگر از دلایل ابتلا به این اختلال است. در این نوع خانواده ها، بین مادر و پدر، بین فرزندان و والدین و بین فرزندان، مدام درگیری و دعوا وجود دارد. ریشه مشکلات این خانواده ها معمولا ازدواج اشتباه والدین بوده که در بعضی مواقع آنقدر اوضاع را پیچیده می کند، که حتی مشاوره هم برای حل آن کارآمد نیست. حتی گاهی خود زوجین نیز به اشتباه بودن ازدواج خود اعتراف کرده و کودکان را تنها دلیل جدا نشدنشان می دانند. اما از این موضوع غافل اند که طلاق آنها نه تنها باعث آسیب زدن به کودکان نمی شود، بلکه آینده آنها را نجات می دهد.
پارانوئید، از نظر روانشناسی، یک نوع سرطان روانی است که از جمله اختلالات بسیار شدید شخصیتی به شمار می رود. افراد مبتلا به پارانوئید، اختلالات هذیانی و تفکری و شخصیتی چون افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی و شخصیت اسکیزوتایپال دارند. درمان این اختلالات بسیار دشوار بوده و همین موضوع باعث می شود تا آنها اصلا توصیه به ازدواج نشوند.
تشخیص اختلال پارانوئید چگونه صورت می گیرد؟
در ابتدا تاریخ و علائم بیماری مورد بررسی قرار گرفته و حتی ممکن است سلامت جسمی و فیزیکی شخص نیز بررسی شود. پس از آن، فرد به روانپزشک و روانشناس ارجاع داده می شود. متخصصین این حوزه، با بکارگیری روش هایی چون گفت و گو و تست های روانشناسی مختلف برای تشخیص اختلالات، نوع و سطح و شدت اختلال را به راحتی تشخیص می دهند.
چگونه با افراد پارانوئید رفتار کنیم؟
با توجه به اطلاعات ذکر شده در رابطه با اختلال پارانویا در عناوین بالا، حتما متوجه شده اید که رفتارهای شخص پارانوئید کاملا سهوی بوده و کنترلی بر روی آنها ندارد. دانستن نحوه رفتار با این افراد، می تواند میزان آسیب رسانی آنها به خود و اطرافیانشان را کاهش دهد. البته لازم به ذکر است که زندگی با این افراد بسیار سخت و تقریبا غیرممکن است. یکی از عواقب این بیماری که آسیب شدیدی به خود فرد، همسر وی و فرزندانش وارد می کند، طلاق به دلیل بیماری است. لذا برای ممانعت از بروز آسیب های بیشتر برای این افراد، نکات زیر را در صورت داشتن ارتباط با آنها رعایت کنید:
-اجازه ندهید منزوی شوند:
باورها و تصورات منفی درباره دیگران که حاصل اختلالات پارانوئید می باشد، آنها را بسیار منزوی می کند. اما این انزوا تنها بیماری آنها را وارد مرحله حادتری می کند. لذا حتما از انزوای آنها جلوگیری کنید.
-مشوق او برای پیوستن به جمع های خانوادگی و اجتماعی باشید:
تشویق افراد مبتلا به پارانوئید برای پیوستن به جمع های خانوادگی می تواند در درمان آنها بسیار موثر باشد. همچنین بهتر است تا از آنها بخواهیم بیشتر در اجتماع باشند. البته بهتر است تا با کودکان در ارتباط باشند.
-حیوانات خانگی گزینه مناسبی هستند:
حیوانات خانگی تاثیر مثبتی بر روی این افراد دارند. برای مثال سگ های خانگی، که وفاداری و محبت بالایی دارند، گزینه مناسبی برای افراد پارانوئید هستند. حضور حیوانات خانگی باعث کاهش اضطراب و بهبود سلامت جسمی آنها می شود.
فراموش نکنید که قضاوت این افراد تنها اوضاع آنها را بدتر می کند. در صورت مبتلا بودن همسر یا فرزندتان به این بیماری، توصیه می شود در گروه های حمایتی که وضعیت مشابه شما را دارند عضو شوید. همچنین حتما از مشاور و درمانگر کمک بخواهید تا وضعیت بیماری آنها را بهبود بخشیده و رابطه بهتری با آنها داشته باشید.
چگونه اختلال شخصیت پارانوئید را درمان کنیم؟
این بیماری عواقب بسیار فاجعه باری دارد، از این رو حتما باید برای درمان آن اقدام کنید. برنامه های خودیاری و کمک به خانواده تاثیر بسزایی در درمان آن دارند. به طور کلی روش های درمان پارانوئید شامل موارد زیر هستند:
-دارو درمانی اختلال شخصیت پارانوئید
استفاده از دارودرمانی باعث افزایش حس سوء ظن و بدگمانی در شخص می شود و ممکن است شخص آن را ترک کند. از این رو توصیه می شود زیاد به این روش اتکا نکنید. اما در صورت وجود عوارضی چون اضطراب شدید و یا توهم، داروهای خاصی برای فرد باید تجویز شوند.
-روان درمانی اختلال شخصیت پارانوئید
روان درمانی یکی از بهترین و موفق ترین روش های درمان افراد پارانوئید است. از آنجایی که این افراد در ارتباط برقرار کردن با دیگران مشکل دارند، لازم است تا به طور جدی اقدام به درمان آنها کنید.
درمان این افراد می تواند باعث بهبود شک و سوء ظن آنها شود. البته گاهی آنها حتی به پزشک خود نیز شک کرده و همین موضوع درمان را دشوارتر می کند. اما عدم درمان این بیماری نیز تنها باعث بدتر شدن آن می شود. ایجاد اندکی اعتماد میان شخص بیمار و درمانگر، نیازمند تحمل و دقت بالایی است. گاها این بیماری در افراد به صورت کامل درمان نشده و درصد کمی از آن در شخص باقی می ماند، که ملزم ادامه درمان تا پایان عمر است.
چه آینده ای در انتظار افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید می باشد؟
وخامت و شدت این بیماری، در تعیین آینده این افراد تاثیر مستقیمی دارد. گاها افرادی که مبتلا به سطح مزمنی از بیماری باشند، تا آخر عمر از آن رنج خواهند برد. البته برخی افراد می توانند آن را کنترل کرده و تشکیل خانواده داده و شغل پیدا کنند. هر چند که این امر برای بسیاری از این افراد، غیرممکن است.
چگونه از اختلال شخصیت پارانوئید پیشگیری کنیم؟
تا به کنون راهی برای پیشگیری از این بیماری معرفی نشده است، اما درمان این بیماری می تواند به افراد مبتلا کمک بزرگی کند.
آیا بیماری پارانوئید ارثی است؟
طبق تحقیقات انجام شده، وجود اختلال در فاکتورهای بیولوژیکی عاملی بسیار قوی در ایجاد این اختلال است. با توجه به این موضوع، می توان گفت که افرادی با سابقه بیماری هایی چون اسکیزوفرنی در خانواده، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند. البته این موضوع الزام سابقه خانوادگی برای ابتلا به این بیماری را اثبات نمی کند.
محیط زندگی چه تاثیری بر بیماری پارانویا دارد؟
محیط زندگی هر شخص تاثیر بسزایی در ایجاد عادت های ذهنی، رفتارها و شخصیت وی دارد. شرایط زندگی، مانند دیگر بیماری های اعصاب، بر روی پارانویا هم تاثیر بسیاری دارد. همانطور که ذکر شد، تنش های موجود در خانواده و دعواها و یا خیانت میان والدین، می توانند باعث بروز این بیماری شوند.
سخن پایانی
تا به اینجا به خوبی اختلال پارانویا را شناختید. افراد مبتلا به این بیماری، مدام به اطرافیان خود شک کرده و برداشت های بدی از رفتار دیگران دارند. آنها حتی به افراد مورد اعتماد نیز اعتماد ندارند و زندگی با آنها بسیار دشوار است. صبر و حوصله از جانب خانواده و درمانگر شخص، دو عامل کلیدی در درمان این افراد می باشند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشکلات روانشناختی و ارتباط با روانشناس تلفنی گپچه با ما در ارتباط باشید.