شاید یکی از بدترین اتفاقاتی که میتواند در طول زندگی زناشویی رخ بدهد زمانی است که کودک به طور اتفاقی شاهد دیدن رابطه جنسی والدین توسط فرزند شود.
دیدن این صحنه روی کودک تاثیرات منفی زیادی میگذارد و میتواند سلامت روان او را تحت تاثیر قرار دهد اما برخورد والدین در این زمان بسیار مهم است.
گاهی والدین به دلایل مختلف مثل محدودیت فضای منزل، نداشتن اتاق خواب مجزا ، شلوغ بودن خانه، فرزندان زیاد و گاها سهل انگاری، نمی توانند محیط امن و راحتی برای برقراری رابطه زناشویی خود فراهم کنند. وقتی فرزند اتفاقی رابطه زناشویی والدین را مشاهده می کند یا صدایی از جانب اتاق خواب آنها به گوش او می رسد، ممکن است آنچه در اتاق خواب بین پدر و مادر روی داده به عنوان یک صحنه خشونت تعبیر کند.
در صورتی که در دفعات بعد با در قفل شده اتاق خواب والدین مواجه شود، این خیالبافی در وی تقویت می شود و چون معنای این تصویر را نمی فهمد، به صورت ابهام آمیز برایش باقی می ماند و حتی در همان زمان ممکن است هیجان جنسی او را تحریک کند. اصطلاح prima- scene (صحنه آغازین) را اولین بار فروید در سال 1914 برای توصیف این مفهوم به کار برد. بعضی از والدین به اشتباه فکر می کنند فرزندان کوچکشان چیزی از رابطه زن و مرد نمی فهمند، در صورتی که حتی یک کودک 2 ساله حافظه ای بسیار قوی دارد و همه تصاویر و صداهای اطراف را در ذهن خود ثبت و ضبط می کند.
مواجه شدن فرزند با صحنه رابطه زناشویی والدین ممکن است باعث ایجاد مشکلات روانی متعددی در آنها مانند اضطراب و افسردگی، شهوانی شدن کودک، ابهامات سادومازوخیستی (آزارگری-آزارخواهی) در مورد سکس، ترس از تنهایی، آسیب پذیری و… شود. از طرفی، مطالعات وسیعی در حال حاضر بر این نکته تاکید دارند که دیدن اتفاقی صحنه رابطه زناشویی والدین به خودی خود باعث آسیب روانی کودک نمی شود، مگر اینکه روابط خانوادگی به طور کلی مخدوش و خشن باشد، اما شفاف شدن این موضوع مطالعات بیشتری را می طلبد. اگر کودک نیمه شب اتفاقی وارد اتاق خوابتان شد و شما را در حین رابطه زناشویی دید، به هیچ وجه واکنشی مبنی بر وحشت زدگی و دستپاچگی از خود نشان ندهید. توجه به این نکته بسیار ضروری است که با برخوردتان کودک را شرمنده و خجالت زده کنجکاوی جنسی اش نکنید، چرا که از عواقب این برخورد، مشکلات جنسی فراوان برای او در آینده است.
جهت ارتباط با مشاور کودک کلیک کنید.
احساس ترس از پدر اولین واکنش کودک به دیدن رابطه زناشویی والدین است
در اولین فرصت، لباس هایتان را بپوشید یا پتو و ملحفه ای روی بدن عریان خود بکشید. کودک را نزد خود بخوانید و به او توجه و خوشرویی نشان دهید.
آرام از او بپرسید که با شما کاری داشته که نیمه شب سراغتان آمده؟ آیا مشکل یا خواسته ای دارد؟ اگر سوال کرد مشغول چه کاری بودید، برایش روشن کنید چیزی که اتفاقی شاهدش بوده، به هیچ وجه به معنی دعوا و خشونت بین پدر و مادر نیست. باید به کودک توضیح داد مامان باباها وقتی همدیگر را خیلی دوست دارند، یکدیگر را در آغوش می گیرند، نوازش می کنند، می بوسند و می خندند و کارهایی می کنند که عشقشان را به هم نشان دهند و از وجود هم لذت ببرند. لازم نیست اصل رابطه زناشویی و فرایند آن برای کودک تشریح شود. حتما به کودک سفارش شود صحبت در مورد آنچه دیده در خارج از خانه و نزد دیگران درست نیست و در مورد مسائلی از این قبیل فقط می تواند در خانه و با پدر و مادر صحبت کند. در پایان توضیحات شما نیز کودک باید به اتاق خوابش هدایت شود.
اگر کودک چیزی نپرسید…
در صورتی که کودک در همان برخورد نخست در اتاق خواب سوالی در مورد صحنه ای که دیده نپرسید، می توان در اولین فرصت مناسب مثلا فردا صبح، ابتدا ازاو پرسید که دیشب در اتاق خواب چه دیده و احساس و نظرش در این باره چیست. چراکه شاید کودک چیز زیادی از صحنه رابطه زناشویی والدین ندیده باشد و والدین در تخمین زمان حضور کودک در اتاق اشتباه کرده باشند. در ادامه می توان توضیحات لازم را همان طور که اشاره شد، به کودک داد.
آماده پاسخگویی به پرسش های غیرمنتظره کودک شوید
اگر سوال های کودک غیرمنتظره و پاسخگویی به آن فراتر از دانسته ها و اطلاعاتتان بود، مجبور نیستید پاسخ فوری بدهید و می توانید ادامه صحبت را در جلسه ای دیگر پیگیری کنید. در این فاصله از مشورت با متخصصان مربوط کمک بگیرید. مهم نیست که همه حقیقت را به بچه بگویید، بهتر آن است که به او دروغ نگویید. بسیاری اوقات رعایت نکات فوق و ارائه همین توضیح های ساده، می تواند کودک شما را از ابتلا به طیف وسیعی از اختلالات اضطرابی و مشکلات جنسی در آینده حفظ کند. در غیر این صورت بهتر است با روان پزشک یا روانشناس آنلاین مشورت کنید.
وقتی کودکان سوال جنسی می پرسند…
همه کودکان درباره اینکه چگونه به وجود آمده اند، قبلا کجا بوده اند و اینکه چرا در جشن عروسی والدینشان نبوده اند، کنجکاوند و دیر یا زود این سوالات را از والدینشان خواهند پرسید. اگر قبلا به پاسخ هایی که باید به آنها بدهید، فکر کرده باشید، احتمالا به راحتی می توانید آنها را قانع کنید، اما متاسفانه اغلب والدین با اینکه می دانند بالاخره در معرض چنین سوالاتی قرار خواهند گرفت، به این دلیل که خجالت می کشند، سعی می کنند به طریقی از پاسخ دادن شانه خالی کنند. شاید شما به نسلی تعلق داشته اید که صحبت کردن در مورد مسایل جنسی در خانواده تان ممنوع بوده، اما باید بدانید کودکان خردسالتان متعلق به نسل دیگری هستند و اگر پاسخ های درست و منطقی به سوالاتشان را از شما نشنوند، به زودی از شما فاصله می گیرند و منایع دیگری را برای پاسخگویی برمی گزینند و خودتان می دانید که این کار آنها بهای سنگینی است که شما در قبال خجالت کشیدنتان خواهید پرداخت.
اگر بدانید که پرسش های کودک شما در این مورد به هیچ وجه گناه آلود نیست و فقط از سر کنجکاوی ذاتی و میل شدید به فهمیدن همه چیز، پرسیده می شود، شاید راحت تر برخورد کنید. پس همان طور که در مورد طرز کار یک وسیله می پرسد، به راحتی و با علاقه به او پاسخ می دهید، به سوالات او در زمینه مسایل جنسی نیز بدون تنش پاسخ دهید.
پاسخ ما باید چگونه باشد؟
کودک ممکن است بپرسد:بچه چطوری درست می شه؟ چرا فقط خانم ها و بعد از عروسی باردار می شن؟ من قبل از اینکه برم تو شکم مامان کجا بودم؟ نکته اول اینکه نباید به هیچ یک از سوالات کودک پاسخ دروغ داده شود. خیلی از پدر و مادر ها برای اینکه از شر این سوالات خلاص شوند به کودک می گویند که تو را یک لک لک از آسمان برای ما آورده! یا اینکه ما دعا کردیم و خدا تو را به ما داد! این روش پاسخ دادن اصلا درست نیست زیرا کودک به تدریج که بزرگ شد، متوجه می شود که این حرف ها نمی تواند درست باشد و اعتمادش را به شما از دست می دهد. پس از همان اول به او راست بگویید. منظور از راستگویی این نیست که شما باید از سیر تا پیاز مسائل جنسی را برای او توضیح بدهید زیرا این کار نه ضروری و نه برای کودک شما مناسب است.
کودکان 2 تا 4 ساله
کودکان بسیار کوچک مثلا آنهایی که 2 تا 4 سال دارند، معمولا با یک پاسخ بسیار ساده قانع می شوند؛ مثلا می توانید به آنها بگویید:«تو در شکم مامان به وجود آمدی و چون کوچولو بودی، آنجا مامان از تو مراقبت کرد تا کمی بزرگ تر شدی و توانستی به دنیا بیایی.»
کودکان 4 تا 7 ساله
برای کودکان 4 تا 7 ساله این طور توضیح دهید:«بدن همه ما آدم ها از قطعه های کوچکی درست شده که به آن سلول می گویند. سلول هایی از بدن مامان و سلول هایی از بدن بابا در شکم مامان با هم ترکیب شدند و تو را به وجود آورده اند. به همین دلیل است که مثلا چشم تو شبیه بابا و موهای تو شبیه مامان است.»
کودکان 7 تا 10 ساله
برای کودکان بزرگ تر مثلا 7 تا 10 ساله می توانید بیشتر از این توضیح بدهید. مثلا می توانید بگویید:«نام سلول های بابا که با سلول های مامان ترکیب می شه اسپرم و نام سلول های مامان تخمک است. اسپرم ها در کیسه پوستی که به آن بیضه می گویند، قرار دارند. میلیون ها اسپرم در این کیسه قرار دارند، اما در بدن مامان هر ماه فقط یک تخمک به وجود می آید. اگر مامان و بابا تصمیم بگیرند که بچه داشته باشند، یکی از اسپرم ها با تخمک ترکیب می شود و بچه کوچکی ایجاد می شود که باید 9 ماه در شکم مامان بماند تا کمی بزرگ تر شود و بتواند به دنیا بیاید.»
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تلفنی با مشاورین و متخصصان مجرب گپچه با ما در ارتباط باشید.
بیشتر بخوانید:
تفسیر نقاشی کودکان در مورد خانواده
پرورش کودک ( از بدو تولد تا 7سالگی)