اذیت و آزار جنسی گستره وسیعی از رفتارها را شامل میشود که به صورت ناخواسته صورت گرفته و ممکن است کلامی، غیر کلامی و فیزیکی باشد. این رفتارها ناخوشایند و توهین آمیز بوده و ممکن است فرد را دچار رعب و وحشت کند. جریحه دار شدن احساسات و احساس تحقیر شدن میتواند قربانیان اذیتهای جنسی را تا سرحد خودکشی نیز برساند.
مصداقهای بارز اذیت و آزار جنسی
اذیت جنسی ممکن است در محیط ها و شرایط مختلفی اتفاق بی افتد، محیط کار و محیط های یادگیری مانند مدرسه و دانشگاه نمونه هایی از آنهاست. به طور کلی هرگاه فردی در مکانی نامناسب، با بی رضایتی طرف مقابل اعمالی را انجام دهد که موجب آزار رساندن به او میشود، فرد را مورد آزار و اذیت جنسی قرار داده است، مانند:
· لمس کردن ناخواسته بدن و برقراری رابطه فیزیکی
· درخواستهای جنسی
· سوالات سرزده یا شوخی های نابهجا درباره بدن فرد یا رفتارهای جنسی او
· ارسال تصاویر یا محتوای جنسی از طریق شبکه های اجتماعی و ایمیل
· انجام حرکات جنسی جلوی دید و یا نشان دادن حرکات جنسی دیگران
· خیره شدن به طوری که باعث اذیت فرد شود.
· اظهار نظرهای جنسی
البته باید توجه کرد که تنها زنان نیستند که مورد آزار و اذیتهای جنسی قرار میگیرند. تخمین زده شده است که در آمریکا 91 درصد قربانیان تجاوز جنسی خانمها و 9 درصد آقایان هستند. همچنین ممکن است فرد متجاوز مرد یا زن باشد. نکته قابل توجهی که مطرح است، این است که تعداد افرادی که توسط دوست، آشنا یا همکار خود مورد اذیت و آزار جنسی قرار گرفته اند، بسیار بیشتر از افرادی است که توسط افراد غریبه آزرده شدهاند. بنابراین باید همیشه محتاطانه عمل کرد و بر پایه اعتمادهای کاذب و کوتاه مدت، خود را در معرض این اتفاق وحشتناک قرار نداد.
برای کسب آگاهی بیشتر درزمینه تجاوز جنسی و بررسی انگیزه فرد متجاوز کلیک کنید.
تاثیرات آزارهای جنسی
آزار و اذیت جنسی ممکن است علاوه بر جسم، جنبه روحی و روانی فرد را نیز درگیر کند و اثرات جبران ناپذیری را به جا بگذارد. مشاوره آزار جنسی یکی از مناسب ترین و
کمک کننده ترین راهها برای غلبه بر مشکلاتی است که قربانیان با آنها دست و پنجه نرم میکنند. در ادامه به اثرات آزارهای جنسی در چندین بعد میپردازیم.
بعد احساسات:
فرد ممکن است پس از آزار جنسی دچار عصبانیت، ترس، ناتوانی و از دست دادن کنترل و اعتماد به نفس شود. همچنین ممکن است احساساتی مانند احساس حقارت، شرمندگی، گناهکار بودن، خیانتکار بودن، اشتباه و تخلف کردن به او دست دهد.
بعد روانی:
پس از وقوع اذیتهای جنسی، ممکن است زندگی نرمال فرد مختل شود. فرد ممکن است دچار اضطراب، افسردگی و حالت وحشتزدگی و PTSD (اختلال استرسی پس از حادثه) شود. همچنین فرد دیگر انگیزه و تمرکز خود را برای انجام کارهای ساده نیز از دست خواهد داد. فرد تقلا میکند که فکر خود را از اتفاقات رخ داده رها کرده و از واقعیت فرار کند ، بنابراین ممکن است به دنبال مصرف مواد مخدر برود یا افکار خودکشی در سر بپروراند.
بعد جسمانی:
افزایش استرس پس از آزار جنسی میتواند سطح ایمنی بدن را پایین آورده و سلامتی فرد را در معرض خطر قرار دهد. سردرد، کمر درد، خستگی مفرط، اختلالات خواب و بی نظمی در تغذیه (پرخوری یا کم خوردن) نیز علائمی هستند که ممکن است بعضی از قربانیان آزارهای جنسی از خود نشان دهند.
اگر مورد آزار جنسی قرار گرفتیم، باید چکار کنیم؟
آزار جنسی تنها به تجاوز جنسی محدود نیست و هر رفتار نامتعارفی که جنبه جنسی داشته باشد را شامل میشود. حق مسلم همه انسانهاست که بدون تعرض به حریمشان و آسیب دیدن در جامعه، محیط های کاری و آموزشی حضور داشته باشند و به کار و فعالیت مشغول شوند. در ادامه به برخی از کارهایی که فرد میتواند هنگام آزار دیدن یا پس از آن در مراحل جدیتر مانند تجاوز به عنف انجام دهد، اشاره میکنیم:
صحبت با فرد متجاوز:
اگر قربانی قدرت بیان خوبی داشته باشد، شاید بتواند فرد متجاوز را تحت تاثیر قرار دهد و او را از پیشروی در آزار جنسی منصرف کند. بنابراین لازم است فرد تمام تلاشش را در جهت حفظ آرامش خود انجام دهد و با جمله های مناسب، توضیحاتی به فرد متجاوز بدهد. اگر آزار جنسیای که متوجه شماست، سادهتر است و محدود به صحبتهای نامتعارف یا دریافت پیامهایی از سمت فرد متجاوز است، از او بخواهید که ادامه ندهد و اگر درخواست شما به وسیله پیام بوده است، پیامها را به عنوان مدرک نگهداری کنید.
یادداشت وقایع:
لازم است که قربانی تمام وقایعی که برای او اتفاق افتاده است، با جزئیات یادداشت کند، چرا که طبیعی است بعدا به دلیل فشار روانی، تمام آن اتفاقات را فراموش کند یا سعی در انکار آنها داشته باشد. یادداشت زمان وقوع آزار جنسی، اسامی که به صورت اتفاقی شنیده است، اسامی شاهدان واقعه (در صورت وجود) و تلاش هایی که برای جلوگیری از آزار دیدن صورت گرفته است، از جمله مهمترین چیزهایی است که باید یادداشت شود.
حفظ و نگهداری تمام مدارک و شواهد:
اگر پیام متنی، مدرکی در شبکه های اجتماعی یا ایمیلی وجود دارد که به آزار جنسی مربوط است، باید نگهداری شوند؛ زیرا هنگام دفاع از حقوق قربانی میتوانند بسیار کمک کننده باشند. (مثلا پیامی حاوی تهدید به تجاوز)
مراجعه به پزشکی قانونی:
گاهی برای بررسی های بیشتر پزشکی قانونی برای کشف شواهد، ممکن است لازم باشد که قربانی پس از واقعه مسواک نزند یا دوش نگیرد. بررسی وجود شواهدی مانند آثار ضرب و جرح میتواند در اثبات آزار جنسی کمک کننده باشد.
مشاوره گرفتن:
شاید حرف زدن درباره آزار جنسی برای فرد قربانی بسیار سخت و ناخوشایند باشد اما بار روانی این اتفاق آن قدر زیاد است که گذراندن این دوره بهتنهایی، قضیه را سختتر میکند. فرد پس از آزار جنسی حتی قدرت تصمیم گیری خود را از دست میدهد اما صحبت کردن با یک فرد مورد اعتماد و امین، و استفاده از مشاوره تلفنی میتواند تاثیر بسیار مهمی در تصمیم گیری های پس از آزار جنسی و یافتن مجرم داشته باشد.
این فرد میتواند یک دوست یا یکی از اعضای خانواده باشد اما این افراد نیز ممکن است تجربه لازم در این حیطه را نداشته باشند. ارتباط با کارشناسان در این حوزه و دریافت مشاوره جنسی بهترین گزینه برای گوش دادن به حرف قربانی است.
شکایت رسمی در صورت لزوم:
برای مثال اگر در محل کار خود مورد تعرض جنسی قرار گرفته اید، ممکن است افراد دیگری از همکاران شما نیز مورد آزار جنسی همان فرد قرار بگیرند. گاهی لازم است با شکایت رسمی به فرد متجاوز هشدارهای لازم داده شود و در صورت لزوم از محل کار اخراج شود تا افراد بتوانند با خیال آسوده در محیط کاری سالم فعالیت کنند. افراد برای حفظ آبروی خود و جلوگیری از حرفهای مردم، در مقابل آزار جنسی اغلب سکوت میکنند و با این کار، ناخواسته باعث میشوند که افراد دیگری نیز این واقعه تلخ را تجربه کنند. در کشور ما مراجع با حفظ محرمانگی و حیثیت افراد، از حقوق آنها به طور عادلانه دفاع میکنند.
راهکار بهبود پیامدهای آزار جنسی
اولین و مهمترین مرحله برای رویارویی و پذیرش آزار جنسی، صحبت کردن درباره آن است. معمولا ترس از قضاوت شدن و گناهکار دانستن خود، افراد را از صحبت کردن منع میکند. باید توجه داشت که فرار کردن از واقعیت کمکی به حل شدن آن نخواهد کرد. صحبت کردن با یک دوست مورد اعتماد و یا یک مشاور آزار جنسی میتواند فرد را در هضم اتفاق یاری کند. یک مشاور خوب قربانی را از احساس انزوا و تنهایی دور خواهد کرد و در بازگشت او به روند عادی زندگی بسیار مؤثر خواهد بود. در ادامه به برخی موارد که فرد میتواند برای کمک به خود انجام دهد، اشاره شده است:
· فرد باید تصورات غلط را از خود دور کند و بداند مقصر آزار جنسی نبوده و چیزی برای شرمندگی وجود ندارد.
· تلاش برای یافتن انگیزه دوباره و فعال کردن تمام احساسات خاموش شده در ذهن فرد، بسیار مؤثر است.
· ورزش کردن و به طور کلی فعالیتهای بدنی به رهایی از افکار افسردگی و سرزنده شدن فرد پس از آزار جنسی کمک میکند.
· دوری از خلوت گزینی و انزوا، ارتباط گرفتن با دیگران، یافتن دوستهای جدید و شرکت فعال در جمعها نیز قربانی را بسیار سریعتر به روال زندگی برمیگرداند.
· آثار آزار جنسی باید به تدریج درمان شوند و یک شبه نمیتوان پیامدهای آن را از بین برد، بنابراین فرد باید در طولانی مدت تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت هایی برای افزایش آرامش و تمرکز داشته باشد و خود را در موقعیت های استرس زا قرار ندهد.
نتیجه
آزار جنسی اتفاقی نیست که بهتنهایی بتوان از پس آن برآمد. شوک وارده و تاثیرات آزار و اذیت جنسی مخصوصا پس از آسیب های جدی ممکن است تا سالهای سال با فرد باقی بماند. اینجاست که نقش مشاوره آزار جنسی آشکار میشود. لازم است قربانیان تجاوز جنسی بتوانند با حوادث گذشته کنار بیایند و به روند نرمال زندگی خود برگردند.
مرکز مشاوره گپچه با مجرب ترین و مورد اعتمادترین مشاوران خود آماده ارائه خدمات به افرادی است که به کمک نیاز دارند. یکی از ویژگیهای قابل توجه این مرکز مشاوره گپچه، امکان مشاوره آنلاین است، اغلب افراد بعد از آزار جنسی به دلیل احساس شرم، مقصر دانستن خود و همچنین برای حفظ حیثیت خود، سکوت میکنند و حرف زدن برای آنها سخت است، بنابراین یک مرکز مشاوره آنلاین و بررسی این موضوع توسط رفتارشناس جنسی میتواند بسیار کمک کننده باشد.