آیا درمان وسواس امکان پذیر است؟
بسیاری از افراد فکر میکنند با انجام برخی از کارها دچار وسواس شده اند؛ اما چک کردن مجدد درب خانه، برای اینکه شک دارید قفل کرده اید یا نه و یا شستن مجدد دست ها جزء وسواس محسوب نمیشوند، پس اگر هر کاری را بیش از حد انجام می دهید می توان گفت که دچار وسواس شده اید؛ برای مثال: اگر شما به دفعات زیاد دست های خود را طی مدت کوتاهی می شویید، ممکن است دچار اختلال وسواس شده باشید، مردم بسیار زیادی در جهان با این اختلال دست و پنجه نرم می کنند که بهتر است از راهکارهایی برای درمان وسواس خود استفاده کنند.
چگونه میتوان یک فرد وسواسی را شناخت؟
شناخت یک شخص که دچار اختلال وسواس است کار زیاد سختی نیست، فرد وسواسی درست مانند یک سوزن گرامافون است زیرا سوزن های گرامافون قدیمی بر روی صفحه گیر می کردند و فرد وسواسی نیز دقیقاً بر روی مواردی گیر میکند و مدام تکرارش میکند یا یک فرد وسواسی برای اینکه مطمئن شود اجاق گاز خاموش است چندین مرتبه برای چک کردن گاز به آشپزخانه میرود تا مطمئن شود؛ ولی اصلا نگران نباشید چون شما با استفاده از مشاوره و راهکارهای درمانگر به راحتی می توانید اختلال وسواس را برطرف کنید.
آیا روشی برای درمان وسواس فکری شدید وجود دارد؟
برای درمان وسواس فکری و درمان وسواس عملی شدید چندین راه وجود دارد، یکی از این راه ها استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک میباشد. اما پیشنهاد می کنیم در ابتدا به جای مصرف دارو، از مشاوره وسواس استفاده کنید زیرا بخش اعظمی از درمان وسواس مربوط به فکر و مغز فرد میباشد و باید ابتدا فکر وسواسی تان را درمان کنید و بعد به سراغ دارو بروید.
وسواس فکری شدید چه علائمی دارد؟
همانطور که می دانید هر اختلالی دارای علائمی است که فرد با کمک آن علائم میتواند به وجود اختلال در خود پی ببرد، اگر قصد دارید با علائم اختلال وسواس بیشتر آشنا شوید با ما همراه باشید.
- اکثر افرادی که وسواس فکری دارند از آلودگی و کثیفی رنج میبرند و دائماً در حال نظافت هستند.
- برخی از این افراد نگران هستند که دزد وارد خانه آنها شود به همین دلیل درب خانه را همیشه قفل کرده و چندین بار آن را چک می کنند.
- مادران مهربانی را مثال بزنیم که میترسند نکند فرزند خود را خفه کنند.
- برخی از خانم ها که به چیدمان غذا بر روی سفره اهمیت بسیار زیادی میدهند و در مواقع مهمانی، نگران این هستند که نکند نوع چینش غذا بر روی میز به گونه ای باشد که مهمان خوشش نیاید به همین دلیل زمان زیادی را صرف چینش غذا بر روی سفره یا میز می کنند.
وسواس عملی چیست؟
وسواس عملی رفتاری است که شما مطابق با وسواس فکری خود انجام می دهید، یعنی زمانی که فکر شما دستور میدهد که باید دستان خود را بشویید شما چندین بار دستان خود را می شوید تا فکر وسواسی شما دیگر این فرمان را به شما ندهد و به گونه ای شما را رها کند.
وسواس عملی چه علائمی دارد؟
وسواس عملی همانند وسواس فکری دارای یکسری علائم می باشد که فرد با مطالعه این بخش از مقاله به راحتی می تواند متوجه شود که آیا دچار اختلال وسواس عملی است یا خیر:
- در بسیاری از مواقع شما افرادی را مشاهده می کنید که از دست دادن با دیگران پرهیز می کنند یا اینکه به دستگیره های درب دست نمی زنند؛ این نوع رفتارها ناشی از اختلال وسواس عملی است که فرد نگران است دستانش کثیف شود.
- بعضی از اشخاص در هنگام شمردن پول چندین بار این کار را تکرار می کنند و فکر می کنند که درست پول را نشمرده اند، در این بخش وسواس فکری است که دستور می دهد تا دوباره شخص پول را بشمارد، در واقع شخص برای اینکه از وسواس ذهنی رهایی پیدا کند مجبور میشود وسواس عملی را انجام دهد.
- داشتن نظم بیش از حد هم وسواس عملی محسوب می شود، برای مثال؛ اگر مشاهده کردید همکار شما در محل کار لوازم را با یک نظم بسیار خاصی می چیند مطمئن باشید که وسواس دارد و زمانی که جایگاه لوازم از نظم مورد نظر فرد خارج میشود وسواس فکری به سراغ وی می آید و او مجبور می شود مجدداً وسیله را در سر جای خود قرار دهد که این یک وسواس عملی محسوب می شود.
- افراد مذهبی هم دچار وسواس عملی میشوند یعنی اگر شخصی را دیدید که به صورت تکراری و مداوم یک ذکر را تکرار می کند ممکن است دچار وسواس عملی شده باشد، چون فکر او فرمان می دهد تا این ذکر را به صورت مداوم بیان کند و او هم برای آرام کردن وسواس فکری خود این کار را انجام میدهد.
از چه راهکاری برای درمان وسواس عملی کمک بگیریم؟
1. تلفیق دارو و مشاوره
برای درمان وسواس عملی باید چند نکته را به صورت تلفیقی انجام دهید، یکی از راههای درمان وسواس عملی شدید استفاده از دارو است که حدود 70 درصد در بهبودی فرد وسواسی، تاثیر مثبت می گذارد؛ البته استفاده از دارو به تنهایی نمی تواند کمک خاصی به شما بکند در نتیجه باید در کنار استفاده از دارو، از مشاوره وسواس کمک بگیرید و فکر وسواسی خود را درمان کنید.
در حال حاضر افراد بسیار زیادی هستند که با استفاده از تلفیق دارو و مشاوره، اختلال وسواس را درمان کردهاند ولی باید صبر و تحمل بسیاری داشته باشید اگر فکر می کنید اختلال وسواس به سرعت خوب میشود کاملاً در اشتباه هستید زیرا درمان اختلال وسواس زمان بر است و شخصی که به این اختلال مبتلا شده است طی مدت کوتاه از آن رهایی پیدا نخواهد کرد؛ البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که باید کارهایی را انجام دهید تا از بازگشت اختلال وسواس جلوگیری کنید؛ در حال حاضر بسیاری از افراد هستند که مسیر درمان را به خوبی طی کرده اند اما دچار بازگشت وسواس شده اند، شاید برای شما سوال پیش بیاید که چرا این اتفاق می افتد و چگونه میتوان از بازگشت وسواس جلوگیری کرد؟
در پاسخ به این سوال بهتر است بگوییم زمانی که در مسیر درمان وسواس فکری شدید و یا درمان وسواس عملی شدید قرار دارید، نباید بدون اجازه پزشک داروهای خود را قطع کنید زیرا در بسیاری از مواقع مشاهده شده است که فرد فکر میکند بطور کامل درمان شده است و بدون مشورت با روانشناس خود دارو ها را قطع می کند و در نهایت با بازگشت وسواس مواجه می شود؛ پس بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که؛ در این مسیر 50 درصد درمان است و 50 درصد دیگر راه جلوگیری از بازگشت وسواس میباشد، پس باید تا زمانی که روانشناس به شما اعلام نکرده است داروهای خود را قطع نکنید و به روانکاوی ادامه دهید.
2. به فکر روان درمانی باشید
یکی از بهترین روش های درمان وسواس فکری شدید و درمان وسواس عملی شدید می تواند استفاده از روان درمانی باشد توجه داشته باشید که شما با مراجعه به روانشناس بالینی به راحتی می توانید برای درمان وسواس ذهنی خود اقدام کنید، لازم به ذکر است بدانید که روانشناس بالینی شرایط را به گونه ای برای شما فراهم می کند تا حس وسواس شما تحریک شود و به شما کمک می کند تا بتوانید آن را کنترل کنید؛ البته در کنار روان درمانی، داروهایی را هم برای شما تجویز می کند تا بتوانید راحت تر با این مسئله کنار بیایید، بیشترین کمک برای درمان وسواس را روانشناس بالینی به شما می کند پس سعی کنید برای درمان وسواس تان به صورت خودسر عمل نکنید و حتماً از مشاوره وسواس استفاده کنید و به سراغ روانشناس بالینی بروید.
3. برای درمان خود هدف تعیین کنید
همانطور که می دانید سخت ترین کارها با استفاده از هدف گذاری انجام می شود، در نتیجه اگر شما بتوانید برای خود هدف تعیین کنید مراحل بهبود شما و رهایی از اختلال وسواس سرعت بیشتری پیدا می کند؛ در حال حاضر بسیاری از افراد با استفاده از روش هدف گذاری توانستهاند در مقابل این اختلال ایستادگی کرده و آن را به صورت کامل از بین ببرند، بعد از هدف گذاری به هیچ وجه نباید به فرمان های مغز خود مبتنی بر اینکه یک کاری را به صورت مداوم انجام دهید توجه کنید در واقع شما با انجام همین کار است که می توانید در مقابل وسواس مقاومت کنید و آن را درمان نمایید.
درمان وسواس فکری و عملی شدید
درمان وسواس با روشهای گوناگون انجام میشود، ولی در این قسمت سعی داریم مهمترین آنها را برای شما عزیزان ارائه دهیم.
الف) درمان شناختی-رفتاری:
یک نوع شیوهی درمانی میباشد که بسیار تاثیرگذار است و در آن درمانگر سعی میکند از طریق هم صحبتی با مراجعه کننده و شناخت شیوهی تفکر او
دربارهی اتفاقات اطرافش، او را در رفع مشکلات یاری دهد؛ اختلالاتی اعم از افسردگی، اضطراب، وسواس با این شیوه درمان خواهند شد.
ب) درمان روانپویشی:
روان پویشی از دیگر روش های درمان وسواس محسوب میشود که در آن درمانگر سعی دارد علت رفتارهای فرد و اعتقادات و احساساتش را که ریشه در کودکی او دارد شناسایی کند و با کمک انگیزه های ناخودآگاه او مسائلش را برطرف کند.
درمان روان پویشی بصورت کوتاه مدت یا بلند مدت انجام میشود و به دلیل اینکه مشکلات افراد را از ریشه شناسایی و برطرف میکند تاثیرات او برای همیشه باقی خواهد ماند.
ج) دارو درمانی:
فرد در این روش، برای کنترل وسواس از داروهایی که پزشک متخصص برای او تجویز کرده است استفاده میکند و هرگز نباید سرِخود دارو مصرف کند، این داروها بر مغز فرد تاثیر گذاشته و تغییراتی را در اندازه و زمان ترشح هورمون های بدن ایجاد میکند که باعث کنترل وسواس فرد میشود.
د) شوک درمانی:
این روش برای وسواس های بسیار حاد که با دارو نیز کنترل نمیشوند، مورد استفاده قرار میگیرد و توسط درمانگر در بیمارستان روانی انجام میشود، به این صورت است که در ابتدا بیمار را به مدت زمان 1 یا 2 دقیقه بی هوش میکنند و با الکترو شوک مغزی (ECT ) به فرد شوک خفیفی وارد میکنند، 3 بار در هفته این عمل انجام میشود و ادامهی این روند بستگی به شرایط و شدت بیماری فرد دارد.
درمان وسواس شستشو
اگر دچار وسواس شستشو هستید بهتر است بدانید که این وسواس شایع ترین نوع وسواس در خانم ها می باشد و برای درمان وسواس شستشو نباید به اختلال وسواس فکری و عملی توجه کنید و سعی کنید تصمیم درست را بگیرید، برای مثال: اگر چند دقیقه قبل دستان خود را شسته اید نیاز نیست مجددا آن را بشویید و به راحتی می توانید با آوردن دلایل مختلف از این کار صرف نظر کنید؛ در بسیاری از مواقع خانم هایی مشاهده شدهاند که حتی دیوارهای خانه را هم با آب و مواد شوینده می شویند، در واقع اگر شما به صورت منطقی به این کار نگاه کنید متوجه خواهید شد که با شستن دیوارها با استفاده از آب و مواد شوینده، متریال موجود بر روی دیوار آسیب میبیند، حال اگر بر دیوارهای خانه از کاغذ دیواری استفاده کرده باشید مطمئناً بعد از شستشو چسب های کاغذ دیواری باز شده و از دیوار جدا می شوند؛ در نتیجه بهترین راه برای درمان وسواس شستشو استفاده از "دید منطقی" است و نباید به احساسات خود توجه کنید زیرا احساسات شما در گروی فرمان های فکری و عملی وسواس قرار دارد.
حرف آخر
بسیاری از افراد بر این باور هستند که اختلال وسواس قابل درمان نیست، اما مطمئنا شما با مطالعه این مقاله به این نتیجه رسیده اید که به راحتی می توان با مراجعه به یک روانشناس بالینی و استفاده از دارو به درمان وسواس پرداخت و از این اختلال رهایی پیدا کرد، در نتیجه پیشنهاد می کنیم به هیچ وجه این اختلال را دست کم نگیرید و زودتر برای درمان آن اقدام کنید تا راحت تر بتوانید به شرایط عادی زندگی خود برگردید.