روانشناسی نوجوان و آشنایی با مراحل رشد این دوران :
نوجوانی درواقع از مهم ترین مراحل رشد بین کودکی و بزرگسالی به شمار میرود که در این دوره فرد مهارت های زیادی کسب میکند و از نظر تکالیف رشد میکند.
مهارت ها عبارتند از :
- به روش عاقلانه فکر کردن
- هویت با ثبات داشتن
- بدست اوردن استقلال
پدر و مادرها و مربیان گاهی اوقات میخواهند نوجوانان را تحت تسلط خود بگیرند و بر آنها نفوذ کنند ،به همین علت است که ضروری میدانیم والدین و مربیان با ویژگی های نوجوانان در این دوره آشنا شوند ، ویژگی هایی مانند :
- رشد جسمانی
- رشد جنسی
- بلوغ روانی
- رشد عاطفی و هیجانی
- رشد شناختی
جهت اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره نوجوانی با روانشناسان گپچه میتوانید در این لینک با ما در ارتباط باشید.
رشد جسمانی چیست ؟
در واقع همان رشد سریع و تغییراتی که در بدن و چهره نوجوانان رخ میدهد را میگویند ، این تغییرات نشان دهندهی دور شدن از کودکی و نزدیک شدن به بزرگسالی است . مانند :
- رشد کردن استخوان ها
- رشد کردن قسمت بالایی سر مانند (فک و بینی ،لب و گوش و دهان )میباشد .
این رشد قانون خاصی ندارد و و بستگی به وراثت و نوع تغذیه و همچنین وضعیت اجتماعی و اقتصادی دارد .
رشد کردن از نظر جنسی :
هدف اصلی بلوغ جنسی این است که نوجوان بتواند تولید مثل کند و اولین علائم دوره ی بلوغ ،فعالیت هورمونهای غده هیپوفیز که تاثیر زیادی بر ترشح غدد فوق کلیوی، هیپوفیز و جنسی میگذارد .
از فعالیت های غده فوق کلیوی میتوان به : افزایش قد، به وجود آمدن جوشهای صورت و … اشاره کرد.
حتما بخوانید: روانشناس نوجوان چه کمکی میتواند به خانواده ها کند؟
آثار روانی بلوغ چیست ؟
پسران و مخصوصا دختران لازم است که قبل از وارد شدن به دوران بلوغ اطلاعاتی راجع به آن بدست آورند ، عواملی مانند : آمادگی نوجوانان و فرهنگ جامعه و همچنین دید و نگرش افراد هر خانواده میتوانند بر حالات روحی یک نوجوان اثر بگذارند .
مردم عزیز ما ، زمانی که فرزندشان به بلوغ میرسد برای آنها جشن و مراسماتی میگیرند به نام جشن تکلیف ، که دختران در آن زمان وارد بلوغ میشوند ؛ و از آن به بعد یکسری وظایف را به عهده آنها میگذارند .
لازم به ذکر است که ؛ نوجوانان زمانی که متوجه تغییرات جسمی خود میشوند ممکن است اعتماد به نفس شان پایین بیاید و از افراد خانواده خود دور شوند و به دوستان هم سن و سال خود نزدیک شوند و برخی از نوجوانان هم به محض متوجه شدن تغییرات جسمی خود بسیار خوشحال میشوند و مدام در اینه به خود نگاه میکنند و به خود اهمیت بیشتری میدهند و فکر میکنند که همه ی افراد آنها را تایید میکنند ، سعی میکنند ایرادهای ظاهری خود را ازبین ببرند مانند : جوش های صورت .
به هیچ وجه انتقاد پدیر نیستند ، کارهای پر خطر انجام میدهند و اصلا به عواقب ان فکر نمیکنند و میخواهند هر چیزی را امتحان و تجربه کنند .
آنها هنوز به اندازه ی کافی برای تجربه کردن هر کاری قوی نیستند و مسلما انجام کارهای پر خطر را به نوجوانان توصیه نمیکنیم .
تغییرات جسمانی بر روابط اجتماعی نوجوانان نیز تاثیر بسزایی دارد ؛ زمانی که نوجوان دست به کارهای دور از انتظار والدین خود میزند ، پدر و مادر ممکن است اورا سرزنش کنند و فکر میکنند او هنوز کودک است و مسئولیت برخی کارها را به او نمیدهند.
نوجوان در این دوران خودمحور میشود ، یعنی ؛ فکر میکند که فقط خودش چنین احساساتی دارد و دیگران نمیتوانند این احساس او را درک کنند و فقط اوست که مورد نفرت یا محبت قرار گرفته است .
رشد شناختی چیست ؟
به تغییراتی که در روش فکر کردن و استدلال یا درک و فهم نوجوان رخ میدهد رشد شناختی میگویند .
در این دوران می آموزند که درباره همه ی امور ( تفکر انتزاعی ) داشته باشند .
نوجوان معمولا در احتمالات آینده ی خود به سر میبرد و دنیا را خیلی بالاتر و بهتر از دنیای واقعی در ذهن خود تصور میکند .
به اتفاقات با دیدی انتقادگرانه نگاه میکند و مدام در حال ماجراجویی است .
تفکر انتزاعی (صوری) به نوجوان اجازه میدهد که
به پیدا کردن ارزش ها و عقاید خود پرداخته و به آزمایش موضوعات سیاسی و فلسفی و اخلاقی و ...بپردازد .
بیشتر بخوانید: چطور نوجوانی شاد تربیت کنیم؟
رشد اجتماعی :
انسان موجودی است که اجتماعی بودن در ذات اوست و ازهمان دوران کودکی هم با افراد خانواده ارتباط برقرار میکند و کم کم با در مسیر رشد خود با افراد بیشتری در تعامل میباشد مانند :
دوستان مهد و مدرسه ، هم محله ای ها و همشهریان و ....
نوجوان برای بهره مند شدن از رشد اجتماعی و تکامل آن به چه چیزی هایی نیاز دارد ؟
- در زمینه آداب اجتماعی و تعاملات آگاهی و مهارت لازم را کسب کند .
- قوانین و مقررات را رعایت کند .
- تمایل داشتن به برقراری ارتباط با دیگران .
- داشتن توانایی درک فعالیت های گروهی و شرکت در ان گروه ها .
رفتارهای اجتماعی نوجوان به دو دسته. تقسیم میشوند :
1. رفتارهای مبنی بر همکاری : دارای جنبه مثبت میباشند و همین امر در نهایت باعث همکاری و نزدیکی بین آنها خواهد شد ، مانند ؛ دوستی و همدلی .
2. رفتارهای مبنی بر مبارزه : دارای جنبه منفی هستند و همین امر موجب جدایی و تقابل نوجوانان خواهد شد ، مانند ؛ پرخاشگری، مشاجره، نزاع و …
رشد هیجانی و عاطفی :
1. نوجوان بخاطر اینکه دیگران از آنها انتقاد نکنند هیجانات خود را پنهان میکنند و از جمع دور شده و دچار افسردگی میشوند .
2. سرعت از محرک های هیجانی به سرعت تأثیر میپذیرد.
3. شدت عواطف در دوران نوجوانی به اوج خود میرسد .
4. عدم کنترل زمانی جلوه دار میشود که نوجوان بتواند درمورد هیجانات خود با نزدیکانش صحبت کند ، بعضی از نوجوانان رفتارهای پر خطری میکنند و در آخر نیز از این کار خود پشیمان میشوند و سرزنش خود را آغاز میکنند .
5. نگران این مسئله هستند که دیگران چه فکری در مورد آنها میکنند . از اینکه چگونه در نزد دیگران جلوه کنند، نگراناند (مشکوک و بد گمان اند ).
۶- در رابطه های عاطفی خود ناپایدار هستند .
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره آنلاین روانشناسی با مشاورین و متخصصان مجرب ما در تماس باشید.
بیشتر بخوانید:
اشتباهات نوجوانی فرزند خود را چگونه مدیریت کنیم؟
شکل گیری هویت در دوره نوجوانی و عوامل موثر بر آن
انحرافات دوران نوجوانی و راه مقابله با آن